Digital Services Act (DSA) 17 februari volledig van kracht

Dit zijn vragen waar aanbieders van online diensten mee te maken krijgen als gevolg van de Digital Services Act (DSA). Deze Europese wet, in Nederland Digitaledienstenverordening genoemd, heeft als belangrijkste doelen het voorkomen van illegale en schadelijke online activiteiten en de verspreiding van desinformatie. De verordening ziet toe op het waarborgen van de veiligheid van online gebruikers, het beschermen van de grondrechten en het creëren van een eerlijk en open online platformomgeving.

Voor wie is de DSA?

Deze verordening is van toepassing op online diensten die content van gebruikers doorgeven, opslaan of openbaar maken. Het gaat om aanbieders die als dienst een online infrastructuur aanbieden. Deze diensten worden ook wel ‘tussenhandeldiensten’ genoemd. Denk aan online platforms, marktplaatsen, zoekmachines, hostingdiensten en internetproviders.

Ook al is deze regelgeving voor veel organisaties niet direct van toepassing. Toch zullen veel organisaties hier op enige manier mee te maken krijgen. Een voorbeeld hiervan is X (voorheen Twitter). Volgens Eurocommissaris Thierry Breton houdt X  zich niet aan DSA, door niet op te treden tegen desinformatie en haatberichten. De KRO-NCRV kreeg hiermee te maken doordat er op X racistische en haatdragende uitingen geplaatst werden richting Akwasi naar aanleiding van zijn deelname aan de De Slimste Mens. KRO-NCRV besloot naar aanleiding hiervan te stoppen met het gebruik van X.

Gelaagd systeem

De DSA is opgesteld op basis van een gelaagd systeem. Dit betekent dat niet alle verplichtingen voor alle aanbieders gelden. De eerste stap voor aanbieders van online diensten is vaststellen welke categorie en hiermee welke bepalingen van toepassing zijn. Het maakt bijvoorbeeld uit of de aanbieder een caching dienst, een online platform of online zoekmachine betreft. Daarnaast is de omvang van de organisatie van belang. De DSA onderscheidt kleine en micro organisaties waarvoor niet alle vereisten van toepassing zijn. Voor zeer grote online organisaties zijn juist additionele vereisten gesteld. Deze organisaties, zoals Microsoft, Booking.com en Meta worden VLOP’s (Very Large Online Platforms) en VLOSE’s (Very Large Online Search Engines) genoemd. De door de EU aangewezen VLOP’s en VLOSE’s moeten sinds augustus 2023 aan de DSA voldoen. Voor de overige aanbieders geldt de wet per 17 februari 2024.

Aanpak illegale content

Eén van de belangrijke onderwerpen van de DSA is de aanpak van illegale content. Online aanbieders zijn niet volledig aansprakelijk te stellen voor alle inhoud die gebruikers plaatsen. Maar zij hebben wel degelijk een zorgvuldigheidsplicht. Zo moet een aanbieder de mogelijkheid hebben een gebruiker te schorsen. In de algemene voorwaarden moet duidelijk vermeld staan welke beperkingen om welke redenen opgelegd worden. Ook moet het voor personen en organisaties relatief eenvoudig zijn om illegale activiteiten te melden. Het gaat hierbij zowel om illegale inhoud, zoals kinderpornografische of discriminerende uitingen, als om informatie die op illegale wijze verspreid wordt, zoals oplichting, malware of verkoop van namaakproducten. Online aanbieders dienen meldingen als deze tijdig en zorgvuldig op te pakken en besluiten naar aanleiding van deze meldingen duidelijk te motiveren.

Bescherming van minderjarigen

Een voornaam onderwerp waar zowel de Autoriteit Consument en Markt (ACM) als de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) zich over buigt is de bescherming van minderjarigen. In de DSA is vastgelegd dat indien een onlineplatform toegankelijk is voor minderjarigen er maatregelen genomen moeten worden om een hoog niveau van privacy, veiligheid en bescherming van minderjarigen te waarborgen. Zo mag er geen reclame getoond worden op basis van profilering wanneer er met redelijke zekerheid minderjarigen gebruik maken van de dienst.

Leidraad ACM

Het toezicht op de DSA ligt binnen Nederland grotendeels bij de ACM en gedeeltelijk bij de AP. De ACM heeft een leidraad opgesteld waarin zij toelichting geeft op de zorgvuldigheidsvereisten van de DSA. De consultatiefase waarin marktpartijen op het concept kunnen reageren loopt tot 16 februari 2024, maar de leidraad biedt nu al een goed inzicht in de vereisten die de DSA stelt.

Heeft u vragen over de Digital Services Act of bent u benieuwd wat dit voor uw organisatie betekent, neem dan contact met ons op.