Het etnisch profileren van de Belastingdienst krijgt een staartje

De Belastingdienst heeft inmiddels erkend dat er sprake is (geweest) van etnisch profileren en heeft de tweede nationaliteit met spoed uit de systemen verwijderd. Daarnaast heeft het Ministerie van Financiën aangifte gedaan tegen de Belastingdienst (onderdeel van datzelfde Ministerie van Financiën). Naast deze ontwikkelingen lezen we in de media explosieve krantenkoppen over de impact op de organisatie van de Belastingdienst zoals ‘De Belastingdienst is intern ontploft’. De toeslagenaffaire leidde tot het aftreden van de staatssecretaris van Financiën eind vorig jaar en de algemeen directeur van de FIOD deze maand.

Hoe zat het ook weer? De AP is een onderzoek gestart naar de Belastingdienst, omdat zij de tweede nationaliteit van personen vastlegde en gebruikte om deze personen een verhoogd risicoprofiel (op fraude) mee te geven. Voor de verwerking van iemands nationaliteit (een bijzonder persoonsgegeven onder de AVG) is een expliciete wettelijke grondslag nodig. In tegenstelling tot sommige opsporingsdiensten, die verregaande bevoegdheden (en dus een wettelijke grondslag) hebben in het kader van bijvoorbeeld de nationale veiligheid, blijkt vooralsnog uit niets dat de Belastingdienst een wettelijke grondslag had voor de verwerking van de tweede nationaliteit.

Wanneer uit het onderzoek blijkt dat er sprake is van een overtreding van de AVG, dan kan de AP een flinke boete uitdelen of een last onder dwangsom opleggen. Aleid Wolfsen, voorzitter van de AP, gaf afgelopen maandag op NPO Radio 1 een interview over het onderzoek. Hij gaf aan dat het voorheen moeizaam ging om alle informatie tijdig en volledig te ontvangen vanuit de Belastingdienst en dat “We zelfs een keer overwogen hebben om een boete op te leggen voor het feit dat we geen informatie kregen”.  Wolfsen verwacht dat het onderzoek voor de zomer afgerond is, “tenzij er weer nieuwe informatie boven tafel komt.”

We kunnen wel stellen dat het ‘staartje’ dat de toeslagenaffaire heeft gekregen inmiddels is uitgegroeid tot een enorme staart. En als we het gezegde het venijn zit hem in de staart mogen geloven, dan zouden er zich nog een aantal interessante ontwikkelingen kunnen voordoen.

Weten of jouw organisatie voldoet aan de privacy regels? Neem contact met ons op.